Ο Μαραθώνας είναι κωμόπολη της βορειοανατολικής Αττικής και έδρα του ομώνυμου δήμου. Είναι από τους πιο ιστορικούς δήμους της Ελλάδας παγκοσμίως. Έγινε γνωστός από την ομώνυμη μάχη το Σεπτέμβριο του 490 π.Χ. μεταξύ Αθηναίων (Πλαταιών) και Περσών. Πήρε την ονομασία της από τον τοπικό ήρωα Μάραθο. Αργότερα (στην αρχαιότητα) ιδρύθηκαν στην περιοχή και οι πόλεις Προβάλινθος, Οινόη και Τρικόρυθος οι οποίες μαζί με το Μαραθώνα αποτέλεσαν την Τετράπολη της Αττικής. Από το Μαραθώνα προέρχονται οι όροι Μαραθωνοδρόμος και Μαραθώνιος.
Ο Μαραθώνας είναι μια ιστορική περιοχή της Αττικής, η οποία έχει αξιοποιηθεί τουριστικά. Κατά την περιήγησή σας θα δείτε τον Τύμβο του Μαραθώνα, ένα αρχαιολογικό μνημείο που κτίστηκε προς τιμή των Αθηναίων που έχασαν τη ζωή τους στο 490 π.Χ. στην περίφημη μάχη του Μαραθώνα. Θα επισκεφθείτε τον αρχαιολογικό χώρο του Ραμούντα, τη λίμνη του Μαραθώνα και το φράγμα που βρίσκεται σε μια καταπράσινη περιοχή.
Η επίσκεψη στην ευρύτερη περιοχή του Μαραθώνα αποτελεί ένα αντιπροσωπευτικό οδοιπορικό στο χθες και το σήμερα της Αττικής, καθώς θα δείτε ιστορικά μνημεία και φυσικές καλλονές που χαρακτηρίζουν την μακραίωνη ιστορία της ευρύτερης περιοχής της πρωτεύουσας.
Ο Μαραθώνας βρίσκεται στην βορειοανατολική Αττική, σε απόσταση 42 χμ. από την Αθήνα. Ο δρόμος περνά μέσα από περιβόλια, αμπελώνες, ελαιώνες, κατάφυτες βουνοπλαγιές που εντυπωσιάζουν κάθε ταξιδιώτη. Μερικές από τις κρυφές ομορφιές της Αττικής αποκαλύπτονται μπροστά σας. Θα συναντήσετε υπέροχες παραλίες στις οποίες θα χαλαρώσετε απολαμβάνοντας τον ήλιο και τα καθαρά νερά. Η δημοφιλέστερη είναι η παραλία του Σχοινιά, η οποία υπήρξε και ολυμπιακό κέντρο κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.
Αξέχαστη θα σας μείνει η βόλτα στη τεχνητή λίμνη του Μαραθώνα που κατασκευάστηκε στη συμβολή των χειμάρρων Χαράδρου και Βαρνάβα. Τα έργα πραγματοποιήθηκαν με αξιοσημείωτη ταχύτητα και επιτυχία (υλοποιήθηκαν το χρονικό διάστημα 1925 – 1929). Ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι το φράγμα του Μαραθώνα, το οποίο διακρίνεται για την τεχνική του αρτιότητα και τη ξεχωριστή του γοητεία καθώς είναι επενδεδυμένο με Πεντελικό μάρμαρο που του προσδίδει μοναδικότητα σε παγκόσμιο επίπεδο.
Όπως ,αναφέραμε η περιοχή του Μαραθώνα έχει μεγάλη ιστορική σημασία. Εδώ έλαβε χώρα η μάχη η περίφημη μάχη του Μαραθώνα την οποία περιγράφει στα κείμενά του ο αρχαίος ιστορικός Ηρόδοτος. Οι Έλληνες αντιμετώπισαν τον Περσικό στρατό και θριάμβευσαν χάρη στην ευφυία του στρατηγού Μιλτιάδη. Αμέσως μετά τη νίκη ένας στρατιώτης ο Φειδιππίδης στάλθηκε στην Αθήνα για να μεταφέρει την είδηση. Έτρεξε από όλο το δρόμο και φτάνοντας στην Αθήνα κατέρρευσε αφού πρόλαβε να πει το: Νενικήκαμεν. Αυτός ήταν και ο πρώτος μαραθωνοδρόμος. Δίπλα στο πεδίο της μάχης στήθηκε ο τύμβος του Μαραθώνα. Ένα μνημείο εις ανάμνηση των 192 Αθηναίων που έχασαν τη ζωή τους στη μάχη.
Στο Μαραθώνα αξίζει να επισκεφθείτε τον αρχαιολογικό χώρο του Ραμούντα, που βρίσκεται σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων. Σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα η περιοχή κατοικείται από τους νεολιθικούς χρόνους. Η ονομασία της προέρχεται από τη λέξη ραμνός, που είναι το όνομα μιας ποικιλίας θάμνων οι οποίοι καλύπτουν όλη την περιοχή. Στους αρχαίους χρόνους ο Ραμνούς ήταν γνωστός για το λιμάνι και το κάστρο του. Στον αρχαιολογικό χώρο θα δείτε τα ερείπια δύο ναών: του Μεγάλου ναού που ήταν αφιερωμένος στη Νέμεση, τη θεά της Θείας Δίκης και ήταν το σημαντικότερο ιερό της συγκεκριμένης θεότητας σε όλη την αρχαία Ελλάδα και του μικρού ναού που ήταν αφιερωμένος στη Θέτιδα τη θεά της δικαιοσύνης. Και οι δύο ναοί οικοδομήθηκαν τον 5ο π.Χ. αιώνα. Επίσης, θα δείτε τα λείψανα του αρχαίου θεάτρου, του φρουρίου και αρκετά ταφικά. Εκτός από τα αξιοθέατα το θαυμασμό σας αξίζει και η υπέροχη θέα προς Ευβοϊκό κόλπο αλλά τις καταπράσινες εκτάσεις της γύρω περιοχής. Επίσης, αξίζει να επισκεφθείτε το Αρχαιολογικό μουσείο του Μαραθώνα. Είναι ένα μικρό μουσείο που φιλοξενεί σημαντικά ευρήματα από γειτονικές πόλεις και προέρχονται από διάφορες ιστορικές περιόδους. Ξεχωρίζουν τα ευρήματα της νεολιθικής εποχής που βρέθηκαν στο σπήλαιο του Πανός στην Οινόη, οι επιτύμβιες στήλες και οι αναθηματικές επιγραφές των ιερών του Μαραθώνα.